Tìm hiểu đời sống Nhật Bản qua từ vựng ③ Kính ngữ ở cửa hàng tiện lợi: tấm lòng trong 「温めますか？」

Chủ đề hôm nay

Tại các cửa hàng tiện lợi ở Nhật, nhân viên nói rất lịch sự. Những câu như 「温めますか？」, 「袋はご利用ですか？」 ngắn nhưng chứa đựng sự quan tâm.

Bài viết giúp bạn hiểu cách tiếng Nhật bày tỏ “sự trân trọng” qua lời nói, dựa trên các tình huống quen thuộc ở cửa hàng tiện lợi.

Từ vựng hôm nay

Tiếng Nhật	Cách đọc	Nghĩa / Cách dùng
「温めますか？」	「あたためますか？」 [atatamemasɯ ka]	Hỏi lịch sự: có muốn làm ấm đồ ăn bằng lò vi sóng không.
「袋はご利用ですか？」	「ふくろはごりようですか？」 [ɸɯkɯɾo wa ɡo ɾijoː desɯ ka]	Hỏi lịch sự: có cần túi (túi ni-lông) không.
「○○円になります」	「○○えんになります」 [en ni naɾimasɯ]	Mẫu câu thông báo tổng tiền một cách lịch sự.
「お預かりします」	「おあずかりします」 [o a zɯ kaɾi ɕimasɯ]	Cách nói lịch sự khi nhận tiền/phiếu giảm giá.
「少々お待ちください」	「しょうしょうおまちください」 [ɕoːɕoː oma tɕi kɯdasai]	Xin vui lòng đợi một lát (lịch sự).
「レシートはご入用ですか？」	「れしーとはごいりようですか？」 [ɾeɕiːto wa ɡo iɾijoː desɯ ka]	Hỏi lịch sự: có cần hóa đơn không.
「温めなくて大丈夫です」	「あたためなくてだいじょうぶです」 [atatamenakɯte daidʑoːbɯ desɯ]	Cách từ chối nhẹ nhàng: không cần làm ấm.

Callout

Gợi ý: Đây là những câu “đưa ra lựa chọn/kiểm tra xác nhận”, không phải mệnh lệnh. Nhân viên đang hỏi sở thích của bạn.

Hội thoại ngắn (tại quầy thu ngân)

Nhân viên: Bạn có muốn làm ấm không? （「温めますか？」）
Khách: Vâng, làm ơn. （「お願いします」）
Nhân viên: Bạn có cần túi không? （「袋はご利用ですか？」）
Khách: Không cần, tôi có túi tái sử dụng.
Nhân viên: Vâng, tổng cộng ○○ yên. （「○○円になります」）
Khách: Tôi trả bằng ví điện tử.
Nhân viên: Tôi nhận đây. Vui lòng đợi một lát… Cảm ơn. Bạn có cần hóa đơn không? （「お預かりします」「少々お待ちください」「レシートはご入用ですか？」）
Khách: Vâng, cần.

Ghi chú văn hóa: “hài hòa” chứ không phải “trên – dưới”

Tại Nhật, người ta coi trọng khách hàng. Nhưng yêu cầu quá mức cũng có vấn đề, gọi là 「カスタマーハラスメント（カスハラ）」.

Trọng tâm của 「おもてなし」 không phải đặt khách “lên trên”, mà là tạo “cân bằng” để cả hai phía thấy thoải mái. Dịch vụ được xây dựng trên thiện chí và sự tin cậy, và thiện chí nên được đáp lại bằng thiện chí.

Note

Ghi nhớ: Nhân viên và khách hàng đều là con người như nhau. Thể hiện sự tôn trọng qua giọng nói và thái độ.

Điểm ngữ pháp: bày tỏ sự quan tâm bằng “-ます／です”

Tiếng Nhật ở cửa hàng tiện lợi thường dùng thể lịch sự “-ます／です”.

Thông thường	Lịch sự
「温める？」	「温めますか？」
「袋いる？」	「袋はご利用ですか？」
「ちょっと待って」	「少々お待ちください」
「お金もらうね」	「お預かりします」

Đuôi lịch sự giống như một chiếc “đệm mềm”: giữ khoảng cách vừa đủ và chuyển tải thông điệp “tôi trân trọng bạn”, đi cùng giọng nói nhẹ nhàng.

Callout

Hãy nghĩ: “thể lịch sự = công cụ để thể hiện sự quan tâm”, không chỉ là “ngôn ngữ cứng nhắc”.

Tinh chỉnh mức độ lịch sự

「〜ますか？」 câu hỏi cơ bản. Ví dụ: 「温めますか？」
「〜ましょうか？」 đề nghị giúp đỡ. Ví dụ: 「温めましょうか？」
「〜でよろしいですか？」 xác nhận lần cuối. Ví dụ: 「こちらでよろしいですか？」

Sự tử tế không chỉ ở Nhật

「温めますか？」 phổ biến ở Nhật, nhưng sự tử tế là giá trị chung của con người.

Thái Lan: Bạn có muốn ít đá không?
Pháp: Làm ấm bánh mì một chút nhé?
Đài Loan: Bạn có cần túi không? Chúng tôi cũng có túi tái sử dụng.

Hỏi sở thích trước khi hành động là sự tử tế phổ biến ở khắp nơi. Tiếng Nhật thường dùng thể lịch sự và giọng nhẹ nhàng để diễn đạt điều này.

Lỗi thường gặp và cách xử lý

Nói quá nhanh: chậm lại, nói rõ ràng.
Giọng quá nhỏ: dùng âm lượng rõ và dễ nghe.
Lặp lại một câu quá nhiều: xác nhận ngắn gọn, kèm nụ cười.
Lạm dụng mẫu kính ngữ phức tạp: như 「〜させていただく」, chỉ dùng khi cần.

Luyện tập

Chuyển sang thể lịch sự:
- 「温める？」 → 「温めますか？」
- 「袋いる？」 → 「袋はご利用ですか？」
- 「ちょっと待って」 → 「少々お待ちください」
Luyện cách từ chối nhẹ nhàng:
- Không sao, không cần làm ấm. （「温めなくて大丈夫です」）
- Không cần túi, cảm ơn. Tôi có túi tái sử dụng. （「袋はいりません」）
Đóng vai: viết đoạn hội thoại 1 phút tại quầy thu ngân.

Tóm tắt hôm nay

「おもてなし」 coi trọng hài hòa và tin cậy hơn là thứ bậc.
Tiếng Nhật ở cửa hàng tiện lợi chú trọng truyền tải “sự quan tâm”.
“-ます／です” thể hiện sự lịch sự và tôn trọng.
Sự tử tế là giá trị chung trên toàn thế giới.

Kỳ sau: Hiểu đời sống Nhật qua từ ngữ ④
Ở Nhật không có tiền tip, nói “cảm ơn” như thế nào?