Kotoba Drill — JLPT भन्दा पर: जापानी भाषाको पछाडिको संस्कृति सिकौँ
<- Back to blog

शब्दबाट जापानी जीवन बुझ्नुहोस् (५) रेलभित्र किन चुप लाग्ने? — भाषामार्फत ‘सम्झना/आदर’ सिक्नुस्

Kotoba Drill Editor

आजको विषय

जापानी रेलमा मान्छेहरूले आवाज कम गर्छन् र फोन मौन मोडमा राख्छन्, ताकि वातावरण शान्त रहोस्। यो “शान्तता” जापानको सार्वजनिक आचरणको एक भाग हो।

किन रेलमा चुप लाग्ने? जवाफ हो “अरूप्रति सम्झना/आदर।” यस लेखमा कारण र जापानीमा भद्र तरिकाले कसरी भन्नु भन्ने सिक्छौं।

आजका शब्द (पढाइ + IPA)

जापानीपढाइIPAअर्थ/प्रयोग
「ご遠慮ください」ごえんりょください[ɡo eɴɾʲo kɯdasai]भद्र रूपमा “कृपया … नगर्नुहोस्”। उदाहरण: 「通話はご遠慮ください。」 (फोनमा कुरा नगर्नुहोस्।)
「お静かにお願いします」おしずかにおねがいします[o ɕizɯka ni o neɡai ɕimasɯ]अरूलाई नबिझ्ने गरी चुप लाग्न अनुरोध।
「マナー」まなー[manaː]शिष्टाचार/आचरणका नियम; जापानमा सार्वजनिक स्थानमा महत्त्वपूर्ण।
「思いやり」おもいやり[omoijaɾi]अरूको विचार गर्ने, झन्झट नलगाउने मन।
「ご協力ください」ごきょうりょくください[ɡo kʲoː ɾʲokɯdasai]सँगसँगै नियम पालना गर्न अनुरोध।
「〜ないでください」〜ないでください[naide kɯdasai]“कृपया … नगर्नुहोस्” भन्ने सौम्य निषेध। उदाहरण: 「大声で話さないでください。」 (ठूलो आवाजमा नबोल्नुहोस्।)
Note

IPA सिकाइका लागि सन्दर्भ मात्र हो। क्षेत्र र बोलाइअनुसार ध्वनि अलिकति फरक पर्न सक्छ।

संस्कृतिको टिपोट: शान्ततामा मैलेसक

जापानमा सार्वजनिक ठाउँमा चुप लाग्नु अरूको प्रति आदर मानिन्छ। रेलमा धेरै अपरिचितले एउटै ठाउँ बाँड्छन्; त्यसैले “अरूलाई नबिझाउनु” महत्त्वपूर्ण हुन्छ।

जापानी “静か” ले कम आवाज मात्र होइन, मनको शान्ततालाई पनि जनाउँछ। चुप लाग्नु भनेको वरिपरिका र आफ्नो मनको शान्ति जोगाउनु हो।

Callout

कतिपय बिरामी हुन्छन्, कसैसँग स-साना बच्चा हुन्छन्, कसैलाई महत्त्वपूर्ण फोन कुर्नु परेको हुन्छ। शान्तताले कमजोर स्थितिका मानिसलाई पनि सहयोग हुन्छ।

व्याकरण: भद्र रूपमा अनुरोध गर्ने जापानी

जापानीमा आदेशभन्दा अनुरोध धेरै प्रयोग हुन्छ। रेल/बसजस्ता सार्वजनिक स्थानमा विनम्र रूप विशेष जरुरी हुन्छ।

「〜ください」: भद्र अनुरोध

उदाहरण: 「席をゆずってください。」 (कृपया सिट दिनुहोस्।)

「〜ないでください」: सौम्य निषेध

उदाहरण: 「大声で話さないでください。」 (कृपया ठूलो आवाजमा नबोल्नुहोस्।)

「〜ないように」: सम्झना देखाउने

उदाहरण: 「他の人の迷惑にならないようにしましょう。」 (अरूलाई नबिझाउने गरी प्रयास गरौं।)

「〜てもいいです」: अनुमति माग्ने

उदाहरण: 「ここで話してもいいですか。」 (यहाँ कुरा गर्न मिल्छ?)

Note

सामान्य शब्द फेरिँदा पनि भावनामा ठूलो फरक पर्छ। कोमल शब्दले आदर र सम्झना प्रश्फुटित हुन्छ।

विश्वदृष्टि: “शान्त” को फरक अनुभूति

विभिन्न संस्कृतिमा “शान्त” को अनुभूति फरक हुन्छ। फरकलाई बुझ्दा जापानका विशेषता प्रस्ट देखिन्छ।

शान्त = सम्झना मानिने संस्कृति

  • जापान, कोरिया, थाइल्याण्ड आदि। सार्वजनिक ठाउँमा चुप लाग्नु अरूको प्रति सम्झना हो।

स्वतन्त्रता र स्वाभाविकतालाई महत्व दिने संस्कृति

  • अमेरिका, फिलिपिन्स, इन्डोनेसिया, मलेसिया आदि। आफूजस्तै रहनु र सामाजिकता महत्त्वपूर्ण; कुराकानी स्वाभाविक मानिन्छ।

चहलपहलमै सहज हुने संस्कृति

  • चीन, भियतनाम, भारत, नेपाल, बंगलादेश आदि। आवाज/कुराकानी जीवनको ताल हो; कहिलेकाहीँ मौनताभन्दा चहलपहल सहज लाग्छ।
Note

यी फरक हुन्, राम्रो/नराम्रोको मापदण्ड होइन। हरेक संस्कृतिमा आफ्नै “सम्झना” को रूप हुन्छ।

छोटो संवाद (रेलभित्र)

परिस्थिति: साथीसँग सानो आवाजमा कुरा गर्न चाहन्छु।

– A: 「ここで少し話してもいいですか。」 (यहीं अलि कुरा गर्न मिल्छ?) – B: 「はい、いいですよ。声は小さくしましょう。」 (मिल्छ। आवाज सानो राखौं।) – A: 「ありがとうございます。通話はしないでおきます。」 (धन्यवाद। फोन गर्दिनँ।)

अभिव्यक्तिमुख्य बुँदा
「〜してもいいですか。」भद्र रूपमा अनुमति माग्ने।
「声は小さくしましょう。」दुवै पक्षलाई समेट्ने प्रस्ताव।
「通話はしないでください。」कोमल निषेध; साइनबोर्डमा प्रायः देखिन्छ।

सूचना/घोषणा (सरल जापानीमा रूपान्तरण)

  • 「車内での通話はお控えください。」 → 「電車の中で電話をしないでください。」
  • 「優先席付近では、マナーモードに設定のうえ通話はお控えください。」 → 「優先席の近くでは、スマートフォンをマナーモードにして、電話はしないでください。」
  • 「周囲のお客さまへのご配慮をお願いします。」 → 「まわりの人のために、静かにお願いします。」

आजको संक्षेप

  • चुप लाग्नु—जापानको “सम्झनाको संस्कृति” को अभिव्यक्ति हो।
  • 「〜ください」「〜ないように」 जस्ता रूपमा आदर र सम्झना निहित हुन्छ।
  • विश्वसँग तुलना गर्दा जापानी सार्वजनिक आचरण अझै स्पष्ट हुन्छ।

अर्को भाग: “शब्दबाट जापानी जीवन (६)” — किनमेल गर्दा स्वागत 「いらっしゃいませ」 भित्रको भाव।

अरू लेखहरू