
जापानीका दुई गन्ने प्रणाली र एशियाली साझा जरा

जापानीमा संख्या गन्ने तरिका र एसियाली भाषामा समानता
जापानीमा दुई प्रणाली सँगै प्रयोग हुन्छन्— स्थानीय 「ひとつ・ふたつ・みっつ…」 र Sino‑Japanese 「いち・に・さん…」। एउटै भाषामा दुवै बलियो प्रणाली टिकिरहनु दुर्लभ छ। जापानीले पुराना शब्दलाई सम्मान गर्दै बाहिरबाट आएका उपयोगी प्रणाली पनि अपनाएको छ।
लक्ष्य: सुरु‑स्तर (CEFR A2)। सरल वाक्य, स्पष्ट टिप्पणी। जापानी पाठ 「」 वा( )भित्र मात्र राखिन्छ, अनुवाद कोष्ठकमा राखिन्छ।
स्थानीय सेट: 「和語(わご, Wago)」 — दससम्मको दैनिक अभिव्यक्ति
「ひとつ」「ふたつ」「みっつ」 पुरानै स्थानीय रूप हुन्। यो सेट 「とお(दस)」सम्म मात्र पुग्छ; एघार वा बाह्रका स्थानीय शब्द छैनन्।
पुराना लिखतमा 「とおあまりひとつ」(दस र एक)जस्ता व्याख्यात्मक वाक्यांश देखिन्छ। यो प्रणाली कडाइका हिसाबले भन्दा दैनिकीको “मात्रा महसुस” गर्न उपयोगी छ।
- उदाहरण: 「りんごをみっつ買いました/子どもがふたりいます」(मैले तीन वटा स्याउ किनें / मेरा दुई जना सन्तान छन्)
- मानिस गन्दा: 「ひとり」「ふたり」 विशेष; तीनदेखि 「さんにん」「よにん」。
Sino‑Japanese: 「漢語(かんご, Kango)」 — व्यवस्थित र दक्ष
「いち・に・さん・し・ご…」 चिनियाँबाट आएको हो, १० आधारित संयोजनले ठूलो संख्या बनाउन सजिलो छ।
例:十一(じゅういち)/十二(じゅうに)/百(ひゃく)/千(せん)/一万人(いちまんにん) (उदाहरण: एघार / बाह्र / एक सय / एक हजार / दश हजार मानिस)
शिक्षा, अभिलेख, र बौद्ध ग्रन्थमा स्पष्टता र दक्षताको कारण यसले स्थान पायो।
उच्चारण टिपहरू:
- 4 प्रायः 「よん」, 7 प्रायः 「なな」 (「し」「しち」 भन्दा)
- ध्वनि परिवर्तन: 「いっぷん」「さんびゃく」「ろっぴゃく」「はっぽん」
काउन्टर: दुई प्रणालीको काम विभाजन
जापानीमा वस्तुको प्रकारअनुसार काउन्टर संलग्न हुन्छ। धेरैजसो Sino‑Japanese सँग जान्छ; तर दशसम्म स्थानीय 「〜つ」 पनि सामान्य छ।
| प्रकार | काउन्टर | सामान्य रूप |
|---|---|---|
| साधारण वस्तु | 「〜つ」 | 「ひとつ」「ふたつ」「みっつ」…「とお」 |
| मानिस | 「〜にん」 | 「ひとり」「ふたり」「さんにん」「よにん」… |
| लामा‑पातला | 「〜ほん」 | 「いっぽん」「にほん」「さんぼん」… |
| पातलो‑चौडा | 「〜まい」 | 「いちまい」「にまい」「さんまい」… |
| साना जनावर | 「〜ひき」 | 「いっぴき」「にひき」「さんびき」… |
| समय | 「〜じ」「〜ふん」 | 「いちじ」「にじ」…/「いっぷん」「にふん」「さんぷん」… |
टिप्स:
- दशसम्म 「〜つ」 बोलचालमा स्वाभाविक सुनिन्छ।
- एघारदेखि वा एकाइ हुँदा Sino‑Japanese + काउन्टर स्वाभाविक हुन्छ (उदा. 「十一人」「十二枚」「三十分」)।
आजको भूमिकाविभाजन
| प्रयोग | सामान्य छनोट | उदाहरण |
|---|---|---|
| दैनिकी, संवेदना | स्थानीय 「〜つ」 | 「みっつ」「よっつ」「とお」 |
| गणना, एकाइ | Sino‑Japanese | 「さんにん」「じゅうえん」「ろっぽん」 |
| उमेर | Sino‑Japanese 「〜さい」 | 「いっさい」「はたち(विशेष)」「にじゅういっさい」 |
| पैसा, समय | Sino‑Japanese | 「ごひゃくえん」「さんじゅっぷん」 |
दुवै सेट आज पनि जिउँदो भूमिकामा छन्, त्यसैले टिकेका हुन्।
एसियाली भाषामा साझा प्रतिरूप
जापानीको 「いち・に・さん」 चिनियाँ 「一 yī・二 èr・三 sān」बाट आएको हो र क्षेत्रभर फैलियो।
| भाषा | 3 | 4 | 10 |
|---|---|---|---|
| Chinese | sān | sì | shí |
| Korean | 삼 (sam) | 사 (sa) | 십 (sip) |
| Thai | สาม (sǎːm) | สี่ (sìː) | สิบ (sìp) |
| Vietnamese (Sino‑Vietnamese) | tam | tứ | thập |
| Japanese | 「さん」 | 「し/よん」 | 「じゅう」 |
इतिहासमा, चिनियाँ भाषा बौद्ध धर्म, व्यापार, र सरकारी कागजमा साझा भाषा थियो।
किन जापानीले आफ्नै रङ जोगायो
चिनियाँ संख्या शब्द अपनाए पनि स्थानीय सेट छोडिएन। यसले उपयोगितासँगै ‘शब्दबाट संसार महसुस गर्ने’ तरिका पनि जोगायो।
- 「みっつ」: हातले गर्ने जस्तो, दैनिकी नजिकको अभिव्यक्ति
- 「さん」: स्पष्ट संख्यात्मक अभिव्यक्ति, हिसाबमा उपयुक्त
हिरागाना, काताकाना, कान्जी—तीन लेखनले शब्दको तहहरू जोगाउन मद्दत गरे।
अध्ययन टिप
- साना संख्या (दशसम्म): बोलचालमा 「〜つ」 स्वाभाविक
- एकाइ हुँदा: Sino‑Japanese + काउन्टर (उदा. 「さんぼん」「にじゅっぷん」)
- मानिस: 「ひとり」「ふたり」 विशेष; तीनदेखि 「〜にん」
- 4 र 7: दैनिकीमा 「よん」「なな」 निश्चिन्त
सार
- जापानीमा दुई प्रणाली सहअस्तित्व छन्।
- स्थानीयले सांस्कृतिक/संवेदनात्मक मूल्य, Sino‑Japanese ले संरचना/कुशलता दिन्छ।
- एसियाली भाषामा चिनियाँ मूल साझा छ; जापानीले आफ्नै ढङ्गले मिश्रण गरेको छ।
- कहिलेकाहीँ कम कुशल देखिने शब्दहरूको संरक्षणले पहिचान बनाउँछ।
📝 शब्दावली
- 「和語(わご)」: जापानी स्थानीय शब्द।
- 「漢語(かんご)」: जापानीभित्रका चिनियाँ‑मूल शब्द।
- 「数詞(すうし)」: संख्या जनाउने शब्द।
- 「助数詞(じょすうし)」: गन्ने बेला लगाइने काउन्टर।
- 「十進法(じっしんほう)」: १० आधारित पद्धति।
- 「漢越語(かんえつご)」: भियतनामीको Sino‑Vietnamese शब्दावली।
अरू लेखहरू

